Torańska i Kultura

Biografia zawodowa Teresy Torańskiej (19442013) bardzo dobrze oddaje dylematy niezależnych dziennikarzy w Polsce, szczególnie w okresie PRL-u. Już tytuły, bodaj najbardziej znanych jej książek: Oni (1985) i My (1994), symbolicznie wyznaczają domenę polityki i biografii polityków jako ważny element jej publicystyki. Torańska podkreślała, że rozmowa stanowi podstawę dziennikarstwa informacyjnego i interpretującego. Gdy wyjechała z Polski, w 1986 roku, rozpoczęła nagrywanie rozmów z Jerzym Giedroyciem, ich bohaterką jest także Zofia Hertz. Oboje opowiadają Torańskiej, z wieloma dygresjami, historię Instytutu Literackiego w Paryżu, podsumowując niejako 40-lecie istnienia. Rozmowy nie ukazały się drukiem, choć w swoim czasie mogły być rewelacją, bowiem Giedroyc wierzył (jak rzadko) w sens tej rozmowy. Książka zawiera te rozmowy, a także charakterystyki autorów Kultury, przygotowane przez Torańską, korespondencję z Giedroyciem i Hertz, rozmowy opublikowane na łamach Kultury. To specjalne ślady związków Torańskiej z kręgiem Giedroycia, potwierdzające ich wspólne priorytety: niepodległość Polski i wolność w każdym jej wymiarze, odpowiedzialność za słowo.